Regenwaterrecuperatie: huidige prijzen, werking en wettelijke verplichtingen

Ga je een nieuw huis bouwen of wil je bij je huidige woning duurzaam regenwater opvangen? Lees hier alles wat je wilt weten over regenwaterrecuperatie. We bespreken alle onderdelen van de kosten in detail en gaan dieper in op de premies en wettelijke verplichtingen in Vlaanderen. Tot slot leer je ook de onderdelen en werking van een regenwatersysteem kennen.

Heb je interesse of ben je benieuwd naar enkele concrete offertes op maat van jouw woning en verbruik? Verstuur je aanvraag via ons formulier en we brengen je zo snel mogelijk in contact met de geschikte installateurs in je buurt.

Zet opgevangen regenwater slim in

Tijdens een regenbui valt er meestal veel water. Een deel van dat water is noodzakelijk voor het op peil houden van het grondwater en om planten en bomen van water te voorzien. Maar veel water valt ook op plaatsen waar het niet direct door de natuur opgenomen wordt. Daar kun je gebruik van maken, door dit regenwater op te vangen en in huis toe te passen.

Regenwaterrecuperatie is dus het opvangen van regenwater bij je woning. Dat water gebruik je vervolgens voor de wasmachine, om de tuin te besproeien en om het toilet door te spoelen. Op deze manier verklein je je ecologische voetafdruk. Het opgevangen regenwater is niet geschikt voor menselijke consumptie.

Wat kost een regenwatersysteem?

De totale kostprijs voor een regenwaterrecuperatiesysteem hangt af van de gekozen installatie. Bij een betonnen uitvoering ben je bijvoorbeeld minimaal € 2.200 maximaal € 4.850 kwijt.

Een kunststofreservoir is verkrijgbaar vanaf € 3.000 tot maximaal € 7.000. Deze bedragen zijn exclusief btw en transportkosten.

Voor het opvangen van regenwater heb je een compleet systeem nodig. De kosten van de verschillende onderdelen bepalen samen de totaalprijs. Een belangrijke factor daarbij is welke inhoud de regenwaterput heeft. Daar komen de kosten voor de filters en de pomp bij.

1. De inhoud van de regenwaterput

Hoe groot de regenwaterput moet zijn, is vastgelegd in de hemelwaterverordening. De grootte van het dak is direct gelieerd aan het aantal liter dat je totaal moet kunnen opvangen.

Een woning met een dakoppervlak van minder dan tachtig vierkante meter, moet een regenwaterput hebben die minstens vijfduizend liter op kan vangen. De kosten hiervoor bedragen ongeveer € 975 voor een betonnen reservoir.

Heb je een dak met een oppervlakte tussen de honderdtwintig en tweehonderd vierkante meter dan is een regenwaterput van tienduizend liter noodzakelijk. De kosten voor een kunststof regenwaterput liggen rond de € 3.595 en voor een betonnen model is dat ongeveer € 1.475. 

2. De filter en de pomp

Een ander onderdeel van het regenwaterrecuperatiesysteem is de pomp. Daarbij geldt hoe hoger het vermogen, hoe duurder de pomp zal zijn. Ook bepaalt het type pomp de prijs. Een zelfaanzuigende pomp is bijvoorbeeld voordeliger dan een dompelpomp. Een pomp is verkrijgbaar voor ongeveer € 530 tot € 770.

Voor het filteren van het water op bladeren of kleine vuildeeltjes uit het water, mag daarnaast een filter niet ontbreken. Een voorfilter voor het grove werk kost tussen de € 250 en € 350. Voor een fijnfilter komt daar nog ongeveer € 200 bij.

3. Optioneel omschakelsysteem

Aanvullend kun je een omschakelysteem op de regenwaterput aansluiten. Dit systeem schakelt automatisch over op kraantjeswater als er niet genoeg regenwater in de put aanwezig is. Reken voor deze aanvullende optie € 1.800 aan kosten.

4. Keuring en onderhoud

Voordat je de regenwaterput in gebruik neemt, moet hij gekeurd worden door de waterleverancier. Bij deze verplichte keuring wordt onder meer gekeken of er geen sprake is van aantasting van de kwaliteit van het drinkwater. De waterleverancier en de gemeente stellen het tarief voor de keuring vast. Gemiddeld zijn de kosten hiervoor € 130.

Het advies is om de regenwaterput een keer per kwartaal te onderhouden. Het onderhoud bestaat voornamelijk uit het verwijderen van slib van de bodem. Dit wordt bijvoorbeeld veroorzaakt door gevallen bladeren. De kosten hiervoor zijn afhankelijk van de tarieven van de specialist die dit werk uitvoert.

Hoeveel bespaar je met een hemelwaterinstallatie?

Bij veel van het water dat we in en rond ons huis gebruiken, is het niet noodzakelijk dat het drinkwaterkwaliteit heeft. Toch gebruiken we dagelijks ongeveer honderd liter van dit schone water voor het wassen van de auto, het schoonmaken van tuinmeubels of het doorspoelen van het toilet.

Door dit kraantjeswater te vervangen door opgevangen regenwater, kun je de helft minder drinkwater gebruiken. En dat zie je terug op de jaarlijkse afrekening van de waterfactuur.

Premies/subsidies

Om duurzaam wonen te bevorderen, heeft de Vlaamse overheid een premie beschikbaar gesteld voor de aanschaf van een regenwaterinstallatie. Deze subsidie vraag je aan via de gemeente.

Er zijn een aantal voorwaarden verbonden aan het verkrijgen van deze premie. Er wordt onder andere toegezien dat de installatie uitgevoerd is volgens de vastgestelde bepalingen. Per gemeente kunnen de voorwaarden verschillen en ook de hoogte van de premie verschilt per gemeente.

Is regenwaterrecuperatie verplicht in België?

Er zijn diverse bepalingen voor het recupereren van water in België. Welke regel je moet toepassen, hangt af van het jaar dat je een bouwaanvraag hebt ingediend. Het kan hierbij zowel om een nieuwe aanvraag gaan als om een aanvraag voor een verbouwing.

Bouwaanvragen sinds 2014

De eerste termijn waar wettelijke regels voor gelden, zijn de bouwaanvragen tussen 2014 en 2 oktober 2023: 

• Er geldt geen verplichting voor een regenwatersysteem bij uitbreiding of bij verbouwing van een bestaande woning. 
• Gaat het om het herbouwen of om nieuwbouw, dan is een regenwaterinstallatie in de meeste gevallen wel verplicht. Daarbij is het vereist om minstens een aftappunt te hebben.

Om overtollig regenwater in de grond te laten weglopen, moet er verplicht een infiltratievoorziening aangebracht worden. Dat gaat dus om nieuwbouw en herbouw. Bij uitbreiding van een gebouw met meer dan veertig vierkante meter oppervlakte is dat eveneens verplicht.

Bij nieuwbouwprojecten met meerdere kavels is het verplicht een collectieve infiltratievoorziening aan te brengen. Genoemde regels zijn niet van toepassing als een perceel kleiner is dan tweehonderdvijftig vierkante meter.

De regels verschillen per gemeente, vraag dus na wat voor jouw woning van toepassing is.

De nieuwe regelgeving sinds 2 oktober 2023

De regels die vanaf oktober 2023 gelden, zijn feitelijk de bestaande regels aangescherpt. Zo is het minimale volume dat een regenwaterput moet aankunnen, vergroot. Ook is het nu verplicht om bij het uitbreiding of verbouwen van je woning een regenwaterrecuperatiesysteem aan te brengen.

In de regels zijn ook bepalingen opgenomen over het volume van de regenwateropvang en de lozing van regenwater via een regenwaterput of middels infiltratie naar de ondergrond.

Verplichte keuring

Voor alle regenopvangsystemen geldt dat ze officieel gekeurd moeten worden als er sprake is van herbouw of nieuwbouw van de woning. Bij de keuring wordt gecontroleerd of het regenwater niet in aanraking komt met het drinkwater in de binneninstallatie.

Er moet bovendien duidelijk zichtbaar zijn welke wateraanvoer voor drinkwater bestemd is en welke voor overig gebruik. Dit gebeurt bijvoorbeeld middels een pictogram waarop staat dat het geen drinkbaar water is.

Bij een privéwaterafvoer moet het afvalwater en regenwater op eigen grond gescheiden worden. Daarnaast wordt gecontroleerd of het regenwater volgens de wettelijke bepalingen gebruikt wordt. De opvang en afvoering van het water moet volgens de regels verlopen.

Regenwaterrecuperatiesysteem: alle onderdelen uitgelegd

Het systeem voor waterrecuperatie bestaat minimaal uit vier en optioneel uit vijf componenten. Ieder component heeft een belangrijke functie; van de opvang van het regenwater tot het afvoeren van het overtollige water.

1. Regenwatertank

Er zijn twee soorten regenwatertanks verkrijgbaar. Het systeem dat het meest gebruikt is, is de gedwongen circulatie. Het reservoir ligt onder het gebruikerspunt en het water wordt door een pomp gedwongen afgevoerd.

Bij de andere uitvoering, de natuurlijke circulatie, is er sprake van een waterput die hoger ligt dan het gebruikerspunt. Het water volgt daardoor zijn natuurlijke baan en stroomt naar beneden.

Kunststof of betonnen systemen

Afhankelijk van je beschikbare budget kies je voor een betonnen of een kunststof regenwaterput. Beton is een voordelige keuze, waarbij het materiaal ook nog eens robuust en dus heel geschikt is om regenwater in op te vangen. Kunststof uitvoeringen hebben als voordeel dat ze niet zwaar zijn.

2. Regenwaterpomp

Ook bij de pompen zijn er verschillende keuzemogelijkheden. Welke je kiest, is afhankelijk van je gebruiksdoeleinden en de omstandigheden tijdens het gebruik.

Sanitaire pomp

Heb je niet voldoende druk in de leiding, dan is een sanitaire pomp heel geschikt. De waterdruk wordt met deze pomp verhoogd en dit zorgt voor een stabiele watertoevoer bij het toilet, maar ook bij de buitenkraan, de vaatwasser en de wasmachine.

Hydrofoorpomp

Een hydrofoorpomp handhaaft de waterdruk in het toevoersysteem. Dit zorgt voor een constante meting in het reservoir. Wanneer er te weinig water aanwezig is en dus de druk wegvalt, wordt de pomp automatisch geactiveerd. Het opgepompte water wordt vervolgens opgeslagen.

Dompelpomp

Wanneer je een regenwaterput leeg wilt pompen, gebruik je een dompelpomp. Deze pomp plaats je onder water en kan zowel voor het wegpompen van vervuild als schoon water worden ingezet.

3. Regenwatermanagementsysteem met omschakeling

Het regenwatermanagementsysteem is geen standaard onderdeel van de regenwaterinstallatie. Maar het is wel een waardevolle aanvulling. Als er in een periode weinig regen valt, kan de regenwaterput droger komen te staan dan gewenst. Je kunt deze dan bijvullen met drinkwater. Dit is echter niet de beste oplossing, omdat beide watersoorten bij voorkeur niet met elkaar in aanraking komen.

In plaats daarvan kies je beter voor een regenwatermanagementsysteem met een pomp met omschakeling. Het systeem schakelt bij schaarste automatisch over naar het leidingwater, zonder dat er sprake is van menging van het regenwater met het drinkwater.

4. Regenwaterfilters (bwt filters)

Voor het zuiveren van het water op grote en fijne onderdelen, is een filter noodzakelijk. De voorfilter vangt het grove vuil op voordat het water in de put komt. De nafilter haalt er, wanneer het water de put verlaat, zaken als bacteriën en chemicaliën uit.

Hoe zit de werking in elkaar?

Het reservoir voor het recupereren van het water kan zowel ondergronds als bovengronds aangebracht worden. Het water wordt opgevangen en gefilterd. Vervolgens wordt het water opgepompt en naar de aftappunten geleid.

Enkele aandachtspunten

Het regenwater dat opgevangen wordt, mag nooit als drinkwater gebruikt worden. De leidingen voor beide soorten watertoevoer moeten dus strikt gescheiden zijn. Let daarnaast op onderstaande punten.

1. Zorg voor een installatie met gescheiden circuit

Wil je aparte leidingen aanleggen voor zowel leidingwater als regenwater, houd er dan rekening mee dat dit een ingrijpend werk is. Het meest eenvoudig is om dit direct bij een verbouwing of bij nieuwbouw toe te passen.

2. Plaats een UV-filter

Regenwater is niet bedoeld als drinkwater en je kunt het ook niet voor warm water gebruiken. Door verwarming komen virussen en schimmels eerder vrij. Wil je toch regenwater tijdens het douchen gebruiken? Zorg dan voor een aanvullend uv-desinfectiesysteem dat ongewenste elementen als bacteriën onschadelijk maakt.

3. Gebruik regenwater afkomstig van je dak

Voor het opvangen van regenwater is eigenlijk vooral het regenwater dat van het dak komt, geschikt. De reden hiervoor is dat water dat van andere harde oppervlakken komt, zoals van een garagepad of een terras, vervuild is met zand, zwevende stoffen of resten van reinigingsmiddelen.

Alle voordelen van regenwaterrecuperatie op een rij

• Met het opvangen van regenwater bespaar je kosten.
• Het water is gratis en je profiteert van zacht water.
• Minder kalkaanslag zorgt voor een langere levensduur van huishoudelijke apparaten.
• Het is een duurzame oplossing, waarmee je zeker honderd liter water per dag aan
  leidingwater bespaart.
• In tijden van hevige regenval beperk je het overstromingsrisico doordat de
  regenwaterput als extra buffer fungeert.

Ook interessant voor jou

Interesse in een regenwatersysteem op maat? Verstuur je aanvraag en vind gratis geschikte installateurs

Welke regenwaterput geschikt is voor je woning, hangt van meerdere factoren af. Het is raadzaam om voor het bepalen van de benodigde capaciteit en de beste locatie een specialist in te schakelen. Vraag daarom hier vrijblijvend offertes op voor een regenwatersysteem op maat en laat deze door een deskundige partij installeren.