Wanneer bouwvergunning nodig? Vergunningsplichtige werken & aanvraag
Een bouwvergunning of omgevingsvergunning aanvragen voor je verbouwing? Het is niet altijd even duidelijk wanneer je deze vergunning nodig hebt. Voor sommige werken volstaat een melding bij de gemeente, terwijl andere projecten een uitgebreide aanvraagprocedure vereisen.
Wil je weten of jouw verbouwingsplannen vergunningsplichtig zijn? Hier vind je alle informatie over vergunningen, meldingsplicht en vrijstellingen. Zo begin je goed voorbereid aan je volgende bouwproject.
INHOUDSTAFEL
Wat is een omgevingsvergunning precies?
Een omgevingsvergunning is de officiële toestemming die je nodig hebt om te bouwen of verbouwen. Deze vergunning zorgt ervoor dat je project voldoet aan alle wettelijke voorschriften. Het gaat dan bijvoorbeeld om regels voor de stabiliteit van de constructie, het uitzicht aan de straatkant en de totale oppervlakte van je bouwwerk.
Je hebt deze vergunning onder meer nodig voor:
- Het bouwen van een nieuwe woning of garage
- Het plaatsen van bijgebouwen zoals een tuinhuis
- Het maken van een nieuwe raamopening in je gevel
- Het wijzigen van de balken van het dak
- Het vellen van bepaalde bomen
Voor sommige kleine werken volstaat een melding bij het college van burgemeester en schepenen. De gemeentelijke stedenbouwkundige verordeningen bepalen welke werken dit precies zijn.

Wat kost een omgevingsvergunning? [Prijs]
De kosten van een omgevingsvergunning zijn niet in steen gebeiteld. Ze verschillen namelijk van gemeente tot gemeente, wat het lastig maakt om vooraf een exact bedrag te bepalen.
Enkele concrete voorbeelden: in Gent betaal je 137 euro voor een volledige en ontvankelijk verklaarde aanvraag. Dit bedrag moet je betalen ongeacht of je vergunning wordt goedgekeurd of niet. In Dendermonde ligt het basistarief lager, op 100 euro.
Maar er zijn meer kosten waarmee je rekening moet houden:
- De kosten voor een eventueel openbaar onderzoek komen meestal voor jouw rekening
- Het aantal aangetekende zendingen dat de gemeente verstuurt, beïnvloedt de totaalprijs
- Bij grotere projecten kan een milieu-effectenonderzoek nodig zijn, wat extra kosten met zich meebrengt
- Ook de oppervlakte van je bouwperceel speelt vaak een rol in de prijsbepaling
Het is daarom verstandig om vooraf bij je gemeente te informeren naar de exacte tarieven. Zo voorkom je onaangename verrassingen achteraf.
Welke bouwwerken zijn vergunningsplichtig?
Je hebt een vergunning nodig voor alle grote bouwwerken die de structuur van je huis veranderen. Dit geldt bijvoorbeeld voor het plaatsen van een nieuwe aanbouw of het bouwen van een garage met garagepoort.
Ook voor het wijzigen van de draagstructuur van je woning moet je een vergunning aanvragen. Denk aan het verplaatsen van dragende muren of het maken van een nieuwe opening in de gevel. De medewerking van een architect is hierbij verplicht.
Voor bepaalde projecten gelden andere regelgevingen en voorwaarden:
- Het isoleren van buitenmuren van meer dan 10 vierkante meter
- Het plaatsen van nieuwe ramen die afwijken van de bestaande indeling
- Het bouwen van een verdieping op je woning
- Het verbouwen van een zolder tot leefruimte met nieuwe dakkapellen
Let op: de Vlaamse overheid heeft de regels sinds de invoering van de vroegere bouwvergunning aangepast. Het is slim om vooraf bij je gemeente te controleren welke voorwaarden voor jouw situatie gelden.
Meldingsplichtige werken
Voor kleinere verbouwingen zonder impact op de stabiliteit van je woning is vaak een eenvoudige melding voldoende. Dit geldt bijvoorbeeld voor het vervangen van kapotte verhardingen in je voortuin of het plaatsen van inklapbare zonnetenten aan je gevel.
Na je melding controleert de gemeente binnen 30 dagen of je aanvraag geldig is volgens de algemene regels. Je mag pas starten met de werken vanaf de dag na de aanplakking van je melding. Hierna heb je een jaar de tijd om je project uit te voeren.
Let wel op: elke gemeente kan bijkomende voorwaarden stellen voor bepaalde bouwwerken. Twijfel je of een melding volstaat voor jouw project? Neem dan contact op met de dienst stedenbouw van je gemeente. Zij kunnen je precies vertellen welke procedure je moet volgen.
Wat mag je afbreken zonder vergunning?
Bij kleine aanpassingen aan je woning hoef je niet meteen een vergunning aan te vragen. Dit geldt bijvoorbeeld voor het vervangen van ramen en deuren met dezelfde indeling, of het herstellen van je dak zonder structurele wijzigingen.
Ook voor een afsluiting in je tuin tot2 meter hoog of een klein gebouw zoals een tuinberging onder de 40 vierkante meter is meestal geen vergunning nodig. Let wel op de afstand tot je perceelgrens en de maximale hoogte volgens de lokale regels.
Binnenin je woning mag je zonder vergunning schilderen, behangen en nieuwe vloeren leggen. Het plaatsen van een nieuwe keuken of badkamer kan ook, zolang je geen dragende muren verplaatst of ramen wijzigt.
Twijfel je? Neem dan contact op met je gemeente voor een eenvoudige aanvraag van informatie.
Omgevingsvergunning aanvragen: procedure [Omgevingsloket Vlaanderen]
Het aanvragen van een omgevingsvergunning verloopt via het digitale Omgevingsloket Vlaanderen. Je dient je aanvraag online in, waarna één openbaar onderzoek en één adviesronde wordt georganiseerd.
Voor eenvoudige aanvragen kun je gebruik maken van de snelinvoer in het Omgevingsloket. Hiermee stel je in ongeveer tien minuten een volledig dossier samen. Zorg wel dat je alle nodige documenten bij de hand hebt voordat je start met de aanvraag.
Na het indienen van je dossier controleert de gemeente binnen 30 dagen of je aanvraag volledig en ontvankelijk is. Bij een gewone aanvraag duurt de procedure maximaal 105 dagen. Wanneer er advies van de provinciale commissie nodig is, kan dit oplopen tot 120 dagen.
Je hebt na het ontvangen van de vergunning twee jaar de tijd om beroep aan te tekenen of met de werken te starten. Het is verplicht om het college van burgemeester en schepenen te informeren wanneer je met de bouwwerken begint.

Veranda of tuinhuis: wanneer vergunningsplichtig?
Een veranda of tuinhuis bouwen zonder kopzorgen? De regels zijn duidelijk: bij een oppervlakte tot 40 vierkante meter volstaat een melding bij de gemeente. Maar let op: deze meldingsplicht geldt alleen als je veranda voor minstens 75% uit glas of doorzichtig materiaal bestaat.
Ook de locatie speelt een rol. Je moet een minimale afstand van 3 meter tot de zijgrenzen en 2 meter tot de achtergrens van je perceel respecteren. Bij een veranda tegen een aanpalend gebouw mag je wel tot op de perceelgrens bouwen, zolang je de bestaande scheidingsmuur niet wijzigt.
Na je melding heeft de gemeente 30 dagen om te reageren. Hoor je niets? Dan mag je starten met de bouw. Wil je een groter project realiseren? Dan is een volledige omgevingsvergunning nodig en komt er mogelijk een architect aan te pas.
Gerelateerde artikels



Gratis offertes van ervaren aannemers? Vraag ze hier aan
Wil je zeker weten dat je bouwproject volgens de regels wordt uitgevoerd? Dan helpen wij je graag op weg. Via ons platform kom je in contact met betrouwbare aannemers die bekend zijn met alle vergunningsregels in jouw regio.
Deze aannemers kunnen je niet alleen adviseren over de juiste vergunningen, maar zorgen ook voor een professionele uitvoering van je bouwplannen. Door verschillende offertes aan te vragen, krijg je een goed beeld van de mogelijkheden en kosten.
Het aanvragen van offertes is geheel gratis en vrijblijvend. Je ontvangt zo snel mogelijk reactie van aannemers bij jou in de buurt. Zo weet je zeker dat je bouwproject in goede handen is en alle vergunningen correct worden geregeld. Bovendien kunnen ze je informeren of jouw verbouwingsproject in aanmerking komt voor een of meerdere renovatiepremies.