Asbestcement: toepassingen, gevaren en hoe herkennen? 

Asbestcement is een gekend materiaal dat vroeger door zijn robuuste en brandwerende eigenschappen vaak in de bouw voorkwam. In 2001 kwam er een totaalverbod op de productie en het gebruik van asbesthoudende materialen vanwege de ernstige gezondheidsrisico’s. Asbestcement kan nog steeds opduiken in oudere gebouwen. Hier lees je in welke toepassingen het vooral voorkwam en hoe je het precies kunt herkennen. Wil je graag een erkende asbestverwijderaar inschakelen? Vul ons offerteformulier in.

Wat is asbestcement? 

Asbestcement bestaat uit een mengsel van cement en asbestvezels. Deze vezels maken het cement sterker en beter bestand tegen hitte en corrosie. Daarom gebruikten specialisten dit materiaal frequent in de bouw.

Wat is het verschil tussen asbest en asbestcement? 

Asbest is een natuurlijke vezel die uit verschillende mineralen gewonnen wordt. Het bezit uitstekende hittebestendige en isolerende eigenschappen.

Asbestcement is daarentegen een composietmateriaal: het cement is vermengd met asbestvezels en bindt de vezels stevig samen. Zo komen de vezels niet snel in de lucht terecht en is de kans dat mensen ze inademen klein.

Kortom: het belangrijkste verschil tussen asbest en asbestcement is dat asbestcement de vezels inkapselt en zo de blootstelling eraan aanzienlijk minimaliseert.

Hoe herken je asbestcement? 

Asbestcement herkennen is helaas niet zo eenvoudig: het lijkt erg goed op andere materialen. In de meeste gevallen is het zelfs niet mogelijk om asbestcement met het blote oog te herkennen. Daarom is het raadzaam om een asbestdeskundige in te schakelen voor een grondige inspectie. 

Normaal gezien vind je markeringen terug die duidelijk maken of er al dan niet asbest in het materiaal verwerkt zit. Onderstaande vragen kunnen je alvast verder op weg helpen: 

• Van welke fabrikant is het materiaal?
• Wanneer werd de toepassing vervaardigd? 
• Is de toepassing later bewerkt? 

Enkele toepassingen van asbestcement op een rij 

Asbestcement kwam niet enkel voor in golfplaten of asbestleien, maar ook in andere toepassingen. De voordelige eigenschappen zorgden voor een veelzijdig gebruik.

1. Leidingen en buizen 

Asbestcement werd vroeger veel gebruikt in waterleidingen of rioleringen omdat het langer meeging en beter bestand was tegen vochtdoorsijpeling en zuren. Door de corrosiebestendigheid en duurzaamheid was asbestcement een populair materiaal om leidingen en buizen te vervaardigen. 

De meeste asbesthoudende leidingen en buizen zijn verwijderd, maar bij oude woningen bestaat de kans dat ze niet alleen aanwezig zijn, maar ook nog in gebruik zijn. In dat geval moeten de leidingen zo snel mogelijk verwijderd worden. Schakel hiervoor altijd een asbestdeskundige in. De leidingen kunnen heel broos zijn, wat de kans op inademing aanzienlijk groot maakt.

2. Schoorstenen en afvoerpijpen

Asbestcement was makkelijk in verschillende vormen te gieten. Daarom kwam het ook voor in toepassingen zoals lucht- en schoorsteenkanalen, pijpleidingen, schouwkappen en schouwafvoer. De hittebestendigheid en isolerende eigenschappen van de asbestvezels kwamen hier goed van pas. Soms werd er tegen de schoorsteenmantel een asbesthoudende cementage geplaatst.

3. Golfplaten met asbestvezels

Asbesthoudende golfplaten waren de meest voorkomende toepassing met asbestcement. Ze werden vroeger vaak gebruikt omwille van hun weerbestendigheid en duurzaamheid. Verder waren ze erg goedkoop in vergelijking met andere toepassingen. 

Een typisch kenmerk van golfplaten met asbest is het honinggraatpatroon. Ook merktekens helpen met de identificatie: AT, NF of CAF willen zeggen dat de golfplaten asbest bevatten. Andere tekens zoals NT, AF, AFM, NA, AP of AV betekenen dat de golfplaat geen asbest bevat. 

4. Asbestleien (dakleien) 

Leien die als dak- of gevelbekleding gebruikt werden, kregen vroeger een versteviging met asbestvezels. Deze grijze of rode asbesthoudende kunstleien werden tot 1998 als gevelbekleding en dakbedekking ingezet. Ze waren zeer licht en makkelijk te installeren en waren bovendien goed bestand tegen weer en wind. 

5. Asbestcementplaten 

Asbestcementplaten kwamen door hun sterkte en duurzaamheid vooral voor als gevelbekleding en wandpanelen. Maar ook onderdaken, gevels, afvoerkanalen en schoorstenen konden deze platen bevatten. Ze dienden als afwerking en extra isolatie.

6. Bloembakken 

Vroeger was plastic nog geen evidente oplossing om sierstukken of bloembakken te maken. Plantenbakken bestonden vooral uit steen, meer bepaald asbestcement. Zo waren ze lichter en steviger. Verder ging het materiaal langer mee en was het goed bestand tegen verschillende weersinvloeden.

7. Gevelplaten 

Asbestcement werd niet enkel gebruikt voor daken en leidingen, maar ook voor gevelbedekking. In vergelijking met bakstenen was het goedkoper, sneller geplaatst en had het betere isolerende prestaties. De gevel kon er gedeeltelijk of volledig mee bekleed worden.

Hoe gevaarlijk is het gebruik van asbestcement? 

Asbestcement vormt zeker een gevaar voor onze gezondheid. Omdat het tot de hechtgebonden soort behoort, zitten de vezels stevig vast in andere materialen. Enkel bij beschadiging of bewerking van het materiaal dreigen de asbestvezels los te komen.

Asbest vormt pas echt een gezondheidsrisco wanneer je er langdurig en frequent mee in contact komt. Daarom zijn de gevolgen voor een bouwarbeider of een asbestdeskundige vele malen groter. Het is essentieel dat ze de juiste bescherming dragen, de nodige voorzorgsmaatregelen nemen en de juiste kennis bezitten.

Wanneer mag je het zelf verwijderen? 

Gezien asbestcement meestal hechtgebonden is, kan je het zelf veilig verwijderen op de voorwaarde dat het materiaal in een goede staat is. Als particulier mag je maximum 200 m² hechtgebonden asbest niet-mechanisch verwijderen. Bij de minste bewerkingen of beschadigingen komen asbestvezels vrij en loop je risico op gezondheidsproblemen. 

De meeste toepassingen van asbestcement zijn hechtgebonden. De uitzondering op de regel zijn isolatieplaten: de lage densiteit van deze platen zorgt ervoor dat de vezels makkelijk vrijkomen. Verwijder ze nooit zelf, maar schakel een asbestdeskundige in.

Eternit was de grootste asbestcement producent in Europa 

Tientallen jaren geleden was Eternit de grootste producent van asbestcement in Europa. Ze werkten bijna een volledige eeuw met asbestcement. Ze hebben fabrieken verspreid over heel Europa, waarvan de eerste in 1905 opende. In 2001 stopten ze met de productie van asbesthoudende materialen.

Ze waren de grootste, maar zeker niet de enige asbestproducent. Er zijn nog enkele andere grote spelers, zoals Asbestonia, Martinit en Coverit. Deze producenten werden wel allemaal overgenomen door Eternit. Op die manier controleerden ze zo goed als de volledige markt in België en Nederland.

Ze produceerden golfplaten, vlakke platen, buizen en isolatieplaten. Toen er een verbod kwam op het gebruik van asbest ging Eternit onder de nieuwe naam Etex verder met de productie van veiligere soorten vezelcement.

Meer weten? Vraag info, advies en prijzen aan erkende asbestverwijderaars 

Schakel een professionele asbestverwijderaar in om asbesthoudende materialen in of rondom je woning veilig te verwijderen. Vul onderstaand formulier in en ontvang offertes met prijsvoorstellen en adviezen van specialisten. Vergelijk hun prijzen en kom zo tot de beste oplossing voor jouw situatie. Bovendien geven ze antwoord op al je vragen. Je aanvraag is volledig gratis en vrijblijvend.