Asbestleien: hoe herkennen? Tips en richtlijnen voor identificatie en verwijdering

Asbest was een populair en goedkoop materiaal met brandwerende eigenschappen. Daarom werden asbestleien vroeger als dak- en gevelbedekking gebruikt. In België kan je vandaag nog oudere daken of gevels met asbesthoudende kunstleien tegenkomen. Vind hier meer info over de kenmerken van asbestleien en welke stappen je kunt nemen om ze veilig te laten verwijderen. Wil je zo snel mogelijk in contact komen met erkende asbestverwijderaars? Vul ons offerteformulier in.

Hebben alle leien asbest?

Niet alle leien bevatten asbest. Van de twee soorten leien die er zijn, natuurleien en kunstmatige leien, hebben enkel kunstleien asbest. Bovendien bestaan niet álle kunstleien uit asbest.

Omdat asbestvezels zeer schadelijk kunnen zijn voor je gezondheid, is het belangrijk dat je kunt herkennen welke soort kunstleien precies asbest bevatten. Verderop lees je meer over de kenmerken van asbestleien. 

Vaak chrysotiel (wit asbest) 

Asbest is een verzamelnaam voor zes natuurlijke mineralen die uit asbestvezels bestaan. Chrysotiel, dat ook wel wit asbest genoemd wordt, komt het vaakst voor en was een belangrijk onderdeel van asbestleien.  

Waar kan je asbestleien terugvinden? 

Asbestleien werden vroeger vaak gebruikt als dakbedekkingsmateriaal vanwege hun brandwerende en isolerende eigenschappen. Verder staat asbest erom bekend sterk en duurzaam te zijn en is het goed bestand tegen verschillende weersomstandigheden. Om die redenen vind je asbestleien niet alleen terug in daken: ook gevels werden zo nu en dan hiermee bekleed. 

1. Dakleien: asbestdaken 

Kunstleien

Onthoud allereerst dat enkel kunstleien mogelijk asbest bevatten. Dit type lei werd vroeger vervaardigd met asbesthoudend vezelcement. Zo waren de kunstleien sterker en goedkoper dan natuurleien. Natuurlijk bestaan er ook kunstleien die niet uit vezelcement met asbestvezels bestaan.

Leien van natuursteen 

Natuurleien bestaan uit natuursteen afkomstig uit steengroeves. Dit natuurproduct is het resultaat van een miljoenen jaren durend natuurlijk proces waarin hoge druk een belangrijke rol speelt. Afhankelijk van de geografische oorsprong verschillen de stenen onderling in kleur, vorm en structuur. Zo heeft elke lei zijn eigen unieke en natuurlijke uitstraling.

2. Asbestleien in gevels 

Asbesthoudende kunstleien komen niet alleen op daken voor, maar ook op gevels. Ze dienden ter vervanging van baksteen. Kunstleien met asbest waren goedkoper en sneller te plaatsen. Bakstenen moeten specialisten bovendien metselen.

Asbestleien herkennen: enkele handige tips

Wil je weten of jouw dak of gevel met asbesthoudende kunstleien een risico vormt voor je gezondheid? Er bestaan een aantal kenmerken waaraan je asbestleien kunt herkennen. Zo kan je de materialen op tijd en correct identificeren.

1. NT-markering

Als asbestleien een “NT”-markering (New Technology) hebben, zijn ze geproduceerd na 2001. Dit betekent en kan je zeker zijn dat ze asbestvrij zijn. Je vindt deze markering vaak op de achterkant van de lei terug. 

2. Fabricagedatum

Vind je geen “NT”-markering, dan kun je kijken of er op de lei een fabricagedatum staat. Kunstleien met een productie voor 1990 bevatten hoogstwaarschijnlijk asbest. Alle leien die in 2001 of later geproduceerd zijn, bevatten normaal geen asbest. Kunstleien met een vroegere productiedatum, laat je voor de zekerheid best testen op asbest.

3. Productnaam

Als de leien na 1990 en voor 1996 geproduceerd zijn, kun je ook kijken naar de productnaam. Komen ze uit die periode en zijn ze van de merknamen Alterna of Stonit? Dan zijn de leien asbestvrij. Zijn ze daarentegen van Eterna, Multex, Big Ben of Country? Dan gaat het wel om asbestleien. 

4. Kenmerkende breuk

Je kunt asbestleien ook herkennen aan hun kenmerkende breuk. Ze breken namelijk vaak in dunne, rechte stukken met scherpe randen. Daarnaast zie je bij asbestleien grote, witte vezels op de breuklijn, terwijl je bij de asbestvrije variant veel fijne haartjes tegenkomt. 

5. Zichtbare vezels en asbestbloemen

In de loop van de tijd kunnen er bij asbestleien vezels loskomen die zich op de buitenkant van de leien vertonen. Je kunt ze eenvoudig met een visuele inspectie vaststellen. Dit geldt ook voor de typische asbestbloemen. Deze witte vlekken doen denken aan bloemblaadjes en vind je terug op het oppervlak van de leien.

6. Afmetingen

Bij kunstleien met een formaat van 40 cm x 24 cm is de kans groot dat deze asbest bevatten. Er bestaan ook asbestvrije kunstleien van dit formaat, dus helemaal zeker weten kun je niet. Kunstleien die groter zijn dan dat formaat bevatten hoogstwaarschijnlijk geen asbest. Je kunt het formaat van de lei beter niet als de enige leidraad nemen. 

7. Vlamtest met aansteker

Een vlamtest kan helpen bij de identificatie van asbestvezels. Wanneer je een aansteker bij de asbestlei houdt, zullen de vezels niet wegbranden maar blijven gloeien. Deze methode is niet zonder risico en wordt daarom afgeraden. 

Zijn asbestleien gevaarlijk voor de gezondheid? 

Net als alle andere asbesthoudende materialen kunnen asbestleien gevaarlijk zijn voor je gezondheid. Dit is niet altijd het geval. Omdat het bij deze kunstleien om een hechtgebonden soort asbest gaat, zijn ze geen direct gevaar voor je gezondheid.

Wanneer de leien beschadigd zijn, is het wel gevaarlijker. Nu kunnen asbestvezels makkelijk in de lucht vrijkomen en is de kans op inademing bijgevolg groter. Een langdurige en frequente blootstelling kan op lange termijn longziekten en andere gezondheidsproblemen veroorzaken.

Daarom is het belangrijk om de staat van je dak of gevel in de gaten te houden en de nodige voorzorgsmaatregelen te nemen. Zo vermijd je alle risico’s voor zowel jezelf als je omgeving.

Asbestleien verwijderen: werkwijze

De Vlaamse regering heeft besloten dat tegen het jaar 2034 alle asbesthoudende daken vervangen moeten zijn. Door veroudering en beschadiging komen er steeds meer asbestvezels vrij en wordt een asbesthoudend dak daarom steeds gevaarlijker voor jou en je omgeving. Je gaat er best zo snel mogelijk mee aan de slag. 

1. Asbestleien dak vervangen 

Om asbestleien veilig te verwijderen, schakel je best een erkende asbestverwijderaar in. Deze professionals hebben de juiste training, beschermingsmiddelen en apparatuur om de verwijdering op een veilige en gecontroleerde manier uit te voeren. Ze volgen strikte procedures om de blootstelling aan asbestvezels te minimaliseren en zorgen ervoor dat het afval correct wordt afgevoerd volgens de geldende regelgeving.

Verboden te schuren, ontmossen en reinigen 

Wanneer je ervoor kiest om zelf een asbestleien dak te vervangen, is het belangrijk dat je met een aantal dingen rekening houdt. Omdat de verwijdering van asbestleien risico’s met zich meebrengt, is het sterk aanbevolen de nodige training te volgen en de juiste beschermingsmaatregelen te nemen.

Verder is het in Vlaanderen verboden om asbestleien te schuren, te schrapen of te reinigen met hoge druk. Je kunt dus niet zomaar je dak ontmossen of reinigen. 

Geen zonnepanelen op een asbesthoudend dak 

Je mag geen zonnepanelen op een asbestdak plaatsen. Omdat er voor de bevestiging van de panelen geboord moet worden, is de kans groot dat er asbestvezels vrijkomen. Je moet dus eerst het asbesthoudend dak vervangen voordat je de zonnepanelen plaatst. 

2. Afbraak asbestleien 

Kosten afvoeren van asbestleien naar het containerpark 

Het is belangrijk dat je de asbestleien op een veilige manier naar een recyclagepark afvoert. In België komen hier een aantal vervoersregels bij kijken.

Zo moet het afval goed verpakt zijn bij aankomst. Veel gemeentes verplichten speciale asbestzakken. Daarnaast moet je bij de verantwoordelijke van het recyclagepark melden dat je asbest wil lossen. 

Afhankelijk van de gemeente waarin je woont, betaal je een kleine bijdrage voor de inlevering van asbesthoudend materiaal. Vervolgens ontvang je een bewijs/etiket met daarop de details.  

Info, advies of prijzen op maat nodig? Kom in contact met asbestspecialisten in jouw regio 

Door onderstaand offerteformulier in te vullen, kom je gratis en vrijblijvend in contact met erkende asbestspecialisten in jouw regio. Zij evalueren jouw situatie en sturen je vervolgens offertes met prijsvoorstellen en adviezen op maat op. Vergelijk alle voorstellen en kies vervolgens de beste optie. Je aanvraag is volledig gratis en vrijblijvend.