Asbest verwijderen: kosten, wetgeving en financiële ondersteuning in 2024

Asbestvezels hebben in bouwmaterialen verschillende goede eigenschappen: ze werken isolerend, zijn hittebestendig en brandwerend. Maar frequente en langdurige inademing van deze vezels veroorzaken op lange termijn ziektes en gezondheidsklachten. Daarom is het verstandig asbest te verwijderen. In dit artikel komen verschillende aspecten van asbestverwijdering aan bod zoals de wetgeving, kosten, herkenningstechnieken en gezondheidsrisico’s. Ontdek ze hier en vraag gratis offertes asbestverwijdering aan via ons formulier.

Wat is asbest precies? 

Asbest is de benaming voor een groep natuurlijke mineralen met minuscule vezels die schadelijk zijn voor de gezonheid. Het materiaal is stevig, isolerend en brandwerend. Daarom kwam het in uiteenlopende bouwtoepassingen (isolatie, gevelbekleding, muren, leidingen…) voor. Woningen die tussen de jaren 1950 en 1990 gebouwd of verbouwd zijn, bevatten hoogstwaarschijnlijk asbest.

Waar kan je asbest onder andere tegenkomen?

• Daken: dakbedekking, golfplaten
• Plafonds: plafondplaten
• Wanden: scheidingswanden, muurbekleding
• Ramen: vensterbanken
• Schoorstenen: pijpen en afdichtingen
• Techniek: warmte-isolatie, ketelafdichtingen, liftremmen
• Leidingen: isolatie rond leidingen

Verschillende soorten asbest 

Asbest is niet één materiaal, maar een verzamelnaam voor verschillende mineralen met een vezelachtige structuur. De drie soorten asbest zijn:

• Crocidoliet (blauwe asbest): is zeldzamer dan de andere types, maar zeer gevaarlijk. Het was vooral populair als dakbedekking en isolatie. 
• Chrysotiel (witte asbest): was de asbestsoort die het meeste voorkwam. Denk aan spuitplafonds, vloertegels en leidingisolatie.
• Amosiet (bruine asbest): zat vooral in cement en golfplaten.

Binding asbestvezels 

De mate waarin asbestvezels aan het materiaal gebonden zijn, bepaalt het risico op verspreiding en dus ook de ernst van de gezondheidsbedreiging. Op basis van de vezelstructuur kunnen we asbest in drie categorieën indelen:

1. Hechtgebonden asbest 

Bij hechtgebonden asbest zijn de vezels stevig in het materiaal ingebed. Op die manier komen ze minder gemakkelijk los. Dit type asbest is doorgaans te vinden in:

• Cementgebonden asbest (CGA): dakplaten, leidingisolatie, vloerzegel
• Spuitplafonds
• Vloerbedekkingen met vinyl-asbestvezels (VAV)

Het risico op blootstelling van de vezels is bij vast asbest relatief laag. Het materiaal moet wel intact blijven: bij beschadiging, breuken of veroudering kunnen er wel asbestvezels vrijkomen.

2. Niet-hechtgebonden asbest 

Bij niet-hechtgebonden asbest zijn de vezels los aan het materiaal gebonden. Daarom kunnen ze makkelijk en snel vrijkomen. Dit type asbest is minder frequent, maar komt voor in:

• Textiel (brandwerende kleding, gordijnen)
• Papiervilt (isolatiemateriaal)
• Pakkingen

De kans op blootstelling van asbestvezels is bij losgebonden asbest groot, zelfs in normale omstandigheden.

3. Semi-hechtgebonden asbest 

Semi-hechtgebonden asbest valt tussen de twee voorgaande categorieën in. De vezels waren oorspronkelijk hechtgebonden. Door beschadiging of veroudering is het materiaal broos en komen de vezels gemakkelijker los. Dit type asbest is te vinden in:

• Spuitplafonds met asbestcement
• Isolatieplaten
• Verf met asbestvezels

De risico op blootstelling aan asbestvezels is variabel: veel hangt af van de specifieke samenstelling van het materiaal en de conditie waarin het verkeert.

Hoeveel kost het om asbest weg te halen? [Prijs] 

De prijs voor asbestverwijdering bestaat uit verschillende factoren. Hieronder bespreken we ze allemaal samen met het bijbehorende prijskaartje.

1. Asbestinventaris 

Een asbestinventaris is een overzicht van asbesthoudende materialen en/of toepassingen in je huis. Dit onderzoek moet je verplicht laten opstellen voordat je asbest professioneel laat verwijderen. Het helpt bovendien de veiligheid te waarborgen. Er bestaan drie types: A, B en 0. Welk type je nodig hebt, hangt af van je specifieke situatie.

Waarom is een inventarisatie zo essentieel?

• Veiligheid. Asbest is kankerverwekkend. Weet waar het precies zit en neem de nodige en juiste maatregelen.
• Verplicht bij verwijdering. Wettelijk verplicht voor asbestverwijdering.
• Kosten inzicht. Het zorgt voor een nauwkeurige schatting van de kosten voor verwijdering.

Prijs: 350 à 500 euro, afhankelijk van de woninggrootte en de complexiteit.

2. Asbestattest 

Nadat een erkende asbestdeskundige een asbestinventaris heeft uitgevoerd, kan je een asbestattest aanvragen bij OVAM. Dit officiële document bevestigt de aanwezigheid of afwezigheid van asbest in jouw woning.

Het absestattest:

• Is wettelijk verplicht bij verkoop van woningen gebouwd voor 2001 (vanaf 23 november 2022).
• Is sterk aanbevolen voor elke renovatie en/of sloopwerken.
• Geeft een officiële samenvatting van de asbestinventaris.
• Is 5 jaar geldig.

Prijs: 35 euro per aanvraag.

3. Asbestverwijdering 

De kosten voor asbestverwijdering hangen sterk af van de hoeveelheid asbest die weg moet. Grote hoeveelheden verhogen de prijs.

Prijs: gemiddeld 1.800 euro, met schommelingen tussen 1.000 en 2.630 euro.

Ontvang financiële steun in de vorm van een premie of subsidie 

Asbestverwijdering is een essentiële stap om de gezondheid van jezelf en je omgeving te beschermen. De kosten voor deze werken kunnen hoog oplopen. Gelukkig bestaan er verschillende premies en financiële steun om de prijs gedeeltelijk te drukken.

1. Mijn VerbouwPremie

De MijnVerbouwPremie bundelt diverse renovatiepremies, waaronder een gedeeltelijke subsidie voor asbestverwijdering.

Er is geen aparte premie voor asbestverwijdering op zich. Maar wanneer je asbestsanering combineert met andere renovatiewerken zoals isolatie, kom je in aanmerking. Het premiebedrag bedraagt 8 euro per vierkante meter.

2. Fluvius premie asbestverwijdering en installatie zonnepanelen

Deze premie richt zich specifiek op niet-residentiële gebouwen (loodsen, stallen) die met asbesthoudende platen zijn gebouwd. Wanneer je de asbestverwijdering combineert met de installatie van zonnepanelen op het dak van deze constructies, heb je recht op de subsidie.

Je kan tot 12 euro per vierkante meter (exclusief btw) ontvangen. De aanvraag loopt tot 31 december 2025 via het premieloket van Fluvius.

3. Mijn VerbouwLening

Sinds september 2022 is de Mijn VerbouwLening een aantrekkelijke manier om te financieren met een rentevoordeel. Deze lening is bedoeld voor renovatiewerken die de energieprestatie van je woning verbeteren, inclusief een asbestverwijdering.

Je kan tot 60.000 euro lenen. Minimaal moet je een lening van 1.250 euro aanvragen. De afbetalingstermijn bedraagt maximaal 25 jaar.

Momenteel bedraagt de rente 2,75% (februari 2024), maar dit getal is onderhevig aan wijzigingen in functie van de wettelijke rente. Meer informatie vind je op de website van het Energiehuis.

4. Lokale asbestafbouwprojecten

Naast de landelijke premies, zijn er in sommige steden en gemeenten ook lokale initiatieven die voor financiële steun zorgen. Deze premies en hun voorwaarden variëren per gemeente. Informeer bij je lokale gemeente of check hun website voor meer details.

Is het verplicht om asbest te verwijderen? [Wetgeving] 

In Vlaanderen werd in 2018 het Actieplan Asbestafbouw opgericht. Het doel is om tegen 2040 alle asbesttoepassingen in slechte staat te verwijderen. Belangrijke punten zijn:

• Erkende bedrijven voeren de verwijdering uit.
• Bij verkoop is een asbestattest verplicht.
• Er zijn subsidies om de asbestverwijdering bij particuleren, bedrijven en andere doelgroepen te stimuleren.

In Wallonië en Brussel is de wetgeving voor asbest minder streng, maar autoriteiten adviseren sterk om asbesthoudende toepassingen te verwijderen vanwege de gezondheidsrisico’s.

Gevaren van asbesthoudend materiaal 

Asbestvezels zitten in uiteenlopende materialen vervat door bindmiddelen zoals cement. Zolang de toepassingen intact blijven, is er geen direct gevaar. Maar wanneer het materiaal veroudert of beschadigd raakt, komen de vezels vrij en is de kans op inademing groot.

Vooral mensen die in hun beroep jarenlang met asbest gewerkt hebben, lopen gevaar op de ontwikkeling van bepaalde ziektes. Maar ook anderen die regelmatig asbestvezels hebben ingeademd, kunnen gezondheidsklachten ervaren.

Asbesthoudend materiaal kan ernstige ziektes veroorzaken zoals longkanker, mesothelioom en asbestose. De vezels zijn onzichtbaar en hopen zich op in de longen. Na verloop van tijd kunnen ze leiden tot ademhalingsproblemen en pijn op de borst.

Asbest herkennen: hoe ziet het eruit? 

Ondanks de gevaren voor de volksgezondheid, is asbest nog steeds in veel woningen en gebouwen aanwezig. Daarom is het belangrijk om te weten hoe je in bepaalde materialen en toepassingen asbest kunt herkennen.

Asbest komt in verschillende vormen en kleuren voor. Enkele (uiterlijke) kenmerken kunnen je helpen met de identificatie.

Asbestdak en -onderdak  

De algemene uiterlijke eigenschappen van asbest zoals een vezelige structuur en een witte, blauwe of grijze kleur, zijn ook van toepassing op asbestdaken.

• Oudere daken. Asbest kwam vooral voor in daken die vóór 2001 zijn gebouwd.
• Onderdak. Asbest werd vaak gebruikt als isolatie onder dakpannen of leien.

Asbestdakpannen 

Als er asbest in je dak zit, dan gaat het altijd over kunstleien of golfplaten. De dakpannen zelf bevatten geen asbest. 

Asbestleien 

Kunstleien van vóór 1990 bevatten bijna altijd asbest. Leien uit de periode 1990-1998 kunnen asbest bevatten, afhankelijk van de fabrikant en uitvoering. Meestal zijn ze grijs vanbinnen en hebben ze een rode of grijze verflaag aan de buitenkant.

Isolatie 

Asbest in isolatiemateriaal herkennen is een ware uitdaging. De vezels zijn vaak onzichtbaar voor het blote oog. Bovendien zijn ze meestal vermengd met andere materialen, waardoor je ze moeilijk kunt onderscheiden.

Dit geldt zeker voor asbest rond leidingen. De witte kleur van asbest is dan vaak gemaskeerd door verf of andere afwerkingsmaterialen.

Mag je zelf asbest verwijderen? 

De meeste mensen laten asbest professioneel verwijderen vanwege de gevaren voor de gezondheid. In bepaalde gevallen mag je de werken zelf uitvoeren. Zorg ervoor dat je goed op de hoogte bent van de risico’s en de veiligheidsmaatregelen. Als je de wettelijke regelgeving niet opvolgt, krijg je een boete.

Regelgeving

Enkel hechtgebonden asbest in goede staat mag je zelf verwijderen. Met andere woorden: materiaal dat je in zijn geheel kan weghalen zonder enige afbrokkeling. Denk bijvoorbeeld aan asbesthoudende golfplaten of gevelleien. 

In alle andere gevallen is het wettelijk verplicht een erkende asbestverwijderaar in te schakelen.

Voorzorgsmaatregelen 

Als je hechtgebonden asbest verwijdert, is het bovendien verplicht de nodige voorzorgsmaatregelen te nemen:

• Voorkom asbestverspreiding. Boren, schuren of breken laat asbestvezels vrijkomen. Gebruik geen werktuigen die stof veroorzaken.
• Reinig dakgoten enkel bij nat weer. Droge omstandigheden bevorderen de verspreiding van asbestvezels.
• Ontmos het dak niet. Dit maakt de asbestvezels los.
• Bescherm jezelf. Draag geschikte beschermende kledij zoals een stofmasker, wegwerpoverall, handschoenen en schoenovertrekken. Zorg bovendien voor een goed geventileerde ruimte of gebruik een adembeschermingsapparaat.

Afvoeren naar containerpark 

Als je de asbesthoudende materialen ook zelf wil afvoeren, moet je het dubbel verpakken in speciale asbestzakken. Je kunt deze verpakking kopen op het recyclagepark, in bepaalde doe-het-zelfzaken of bij een gespecialiseerd bedrijf.

Er bestaan meerdere opties wat de afvoer betreft:

1. Recyclagepark. Je kan jaarlijks maximaal 200 kg of 10 asbestcementplaten per gezin naar het containerpark brengen. Het recyclagepark verkoopt of geeft soms gratis asbestzakken.
2. Geregistreerde asbestophaling. Heb je grote hoeveelheden asbest? Schakel dan een erkende asbestophaler in. Zij brengen het asbest naar een vergunde verwerkingsinstallatie. Vraag steeds een kopie van het identificatieformulier voor afvalstoffen als bewijs van correcte verwerking.

Zorg ervoor dat je asbest zeker niet bij het andere (bouw)afval terechtkomt. 

Asbest laten weghalen door erkende asbestverwijderaars 

Asbestverwijdering is een complexe taak die je het beste overlaat aan erkende professionals. Onderstaand schema geeft in drie stappen weer hoe een asbestdeskundige precies te werk gaat:

Vraag en ontvang info, advies en offertes van asbestspecialisten

Vraag via onderstaand formulier gratis en vrijblijvend offertes op bij verschillende asbestbedrijven. Vergelijk de tarieven, adviezen en ervaringen. Zo kies je de beste asbestverwijderaar voor jouw situatie en ben je zeker dat de asbesthoudende toepassingen veilig en conform de wetgeving weggehaald worden.